Erbo-santo
Santolina decumbens
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Gardo-raubo, Tuo-verme, Trufamando, Ferigoulo-fèro, Ambròsi.
Noms en français : Aurone femelle, Camomille de Mahon.
Descripcioun :L'erbo-santo trachis en bartas de formo redouno emé de fueio blanquinouso e di proun óudouranto. En deforo de nosto relarg de basso Prouvènço s'atrovo quàsi jamai.
Usanço :Èi vertuouso contro li verme (Tuo-verme), ajudo à digeri e lucho contro lis espaime (emplegado subretout pèr li bèsti). Sougno peréu li plago en maceracioun dins l'aigardènt. S'emplego en essènci, pamens fau saupre qu'èi neuroutoussico. La gardo-raubo servié tambèn contro lis arno (mousco d'armàri).
Port : Aubret
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Santolina
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Cresten venta
- Garrigo
Estànci : Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Santolina decumbens Mill., 1768
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753